Category Biznes

Planowanie zadań gospodarczych polega na ustaleniu planowanej wielkości produkcji w przedsiębiorstwach przemysłowych, budowlano- -montażowych, rolniczych itp., planowanych usług w jednostkach świadczących usługi lub planowanej wielkości zakupu i sprzedaży w przedsiębiorstwach handlowych. Podstawą określenia tych zadań jest rozeznanie zapotrzebowania na produkty, usługi lub towary. Następuje to przez penetrację oraz badania i analizę rynku, co pozwala ustalić chłonność rynku na wytwarzane i sprzedawane artykuły. Potrzeby rynku, a więc wielkość kształtującego się zapotrzebowania, nakreślają jednostce gospodarczej wielkość, asortyment i jakość produkcji, gdyż tylko taka produkcja jest celowa, która znajduje swe potwierdzenie na rynku. Zapotrzebowanie określone przez rynek należy następnie skonfrontować z możliwościami wytwórczymi podmiotu gospodarczego, czyli ze zdolnością produkcyjną. Przez zdolność produkcyjną rozumie się największą ilość produkcji możliwą do wykonania w oznaczonym czasie, w określonych warunkach technicznych i organizacyjnych jednostki gospodarczej. Zdolność produkcyjna może odnosić się do całego przedsiębiorstwa, wydziału lub ogniwa produkcyjnego, a nawet pojedynczej maszyny lub urządzenia.

W zależności od zagadnień będących przedmiotem badań można analizę ekonomiczną podzielić na analizę finansową i analizę gospodarczą. Analiza finansowa obejmuje ocenę stanu finansowego firmy, przychodów ze sprzedaży i kosztów ich uzyskania, wyniku finansowego, rozliczenia z kontrahentami i z tytułu zobowiązań podatkowych, strukturę i wykorzystanie kapitału jednostki gospodarczej oraz inne zagadnienia finansowe. W gospodarce rynkowej uwypukla się szczególnie znaczenie analizy finansowej, gdyż pozwala ona ocenić podstawowy cel jednostki gospodarczej, jakim jest osiąganie zysku przez racjonalne gospodarowanie. W wyniku tej analizy można poznać czynniki wpływające na tworzenie zysku, na jego wzrost lub spadek bądź czynniki powodujące powstawanie strat. Ta ocena podstawowego celu funkcjonowania firmy sprawia, że analiza finansowa powinna poprzedzać analizę gospodarczą. Przedmiotem analizy gospodarczej, zwanej również analizą techniczno-ekonomiczną, są bowiem dziedziny czysto gospodarcze firmy: poziom i kierunki sprzedaży, ocena rynku, wytwarzanie produktów i usług, sprzedaż towarów, gospodarowanie majątkiem trwałym i obrotowym, zagadnienie zatrudnienia i wynagrodzeń i inne. W ten sposób wyniki uzyskane w trakcie przeprowadzania analizy finansowej są pogłębione i poszerzone o wyniki analizy gospodarczej, która – chociażby z tego względu – powinna następować po analizie finansowej.

Pojęcie waluty najczęściej stosowane jest do określania środków pieniężnych będących w obiegu w danym państwie. W tym znaczeniu termin „waluta” stosuje również polskie prawo dewizowe, w którym znaki pieniężne Rzeczypospolitej Polskiej, będące w naszym kraju prawnym środkiem płatniczym, nazywane są walutą polską. W stosunku do środków pieniężnych obiegających w państwie zagranicznym stosuje się określenie waluty obcej.

W obecnych warunkach polskiej gospodarki tylko niektóre banki zajmują się działalnością factoringową ograniczoną głównie do ściągania należności. Można już jednak zaobserwować zbliżanie się w tym zakresie do praktyki krajów zachodnich. Problemem jednak nadal pozostaje sprawa poręczenia za zapłatę dłużnika (tzw. kwestia del credere). W pełni rozwiniętym systemie factoringu, jeżeli dłużnik nie spłaci swoich zobowiązań, bank (lub inna instytucja finansowa) ponosi ryzyko takiego przypadku, u nas – jak na razie – bank ryzykiem obciąża zwykle faktoranta. Jest to więc – można powiedzieć – niepełny lub warunkowy factoring.

W spółdzielniach kapitał jako podstawowe źródło pochodzenia majątku występuje w formie funduszu udziałowego i funduszu zasobowego. Fundusz udziałowy spółdzielni powstaje z jednorazowych lub ratalnych wpłat, zwanych udziałami, wnoszonych przez członków przystępujących do spółdzielni. Udział pozostaje własnością członka spółdzielni. Wielkość jednego udziału, minimalna liczba udziałów, jaką musi zadeklarować członek spółdzielni, warunki zwrotu udziału i inne warunki dotyczące udziałów określa statut konkretnej spółdzielni. Fundusz udziałowy może być naruszony, jeżeli spółdzielnia poniesie stratę na swej działalności, ale dopiero po wyczerpaniu funduszu zasobowego. Fundusz zasobowy tworzony jest z wpisowego, pobieranego w wysokości określonej statutem spółdzielni od przystępujących do niej członków, z części czystej nadwyżki bilansowej, czyli zysku spółdzielni oraz innych wpływów. W przeciwieństwie do funduszu udziałowego, fundusz zasobowy nie może być dzielony pomiędzy członków spółdzielni. Jedynie w latach 1991-1992, w celu wyrównania następującej w ciągu wielu lat deprecjacji udziałów członkowskich, spółdzielnie mogły dokonać waloryzacji wkładów członkowskich przeznaczając na ten cel środki z funduszu zasobowego.

Są dwa sposoby podawania kursu walut, czyli notowań kursowych. W pierwszym, najczęściej stosowanym, zwanym notowaniem prostym, podaje się ilość krajowych jednostek pieniężnych płaconych za jednostkę (bądź za 100 lub 1000 jednostek) waluty obcej, drugi sposób, zwany notowaniem odwrotnym, określa ilość jednostek waluty obcej otrzymywanej za jednostkę waluty krajowej. Przykładem odwrotnego notowania kursowego jest notowanie kursów walut na giełdzie londyńskiej, na której podaje się ilość jednostek waluty zagranicznej za 1 funta szterlinga, czyli wartość 1 funta w innych walutach. W notowaniu prostym zmienną jest ilość jednostek krajowych, w notowaniu odwrotnym – ilość jednostek zagranicznych.

W stosunkach gospodarczych między jednostkami gospodarczymi, albo między jednostką gospodarczą a pracownikami lub różnymi instytucjami, powstają wzajemne zobowiązania i należności pieniężne. Regulowanie zobowiązań finansowych nazywamy rozliczeniem podmiotów gospodarczych, a dotyczy ono głównie rozliczeń z pracownikami i odbiorcami oraz instytucjami finansowymi.

Wyjaśnienia wymaga wartość firmy, która w tym wypadku nie oznacza wartości samego majątku podmiotu gospodarczego, lecz stanowi różnicę między ceną, jaką gotów jest zapłacić nabywający daną jednostkę gospodarczą, a wartością rynkową całego jej majątku, czyli wartością rynkową podmiotu gospodarczego

Kapitał podmiotu gospodarczego dzieli się na kapitał własny i kapitał obcy. Kapitał własny przeznaczony jest przez właścicieli na prowadzenie jednostki gospodarczej i tworzy się go z wkładów właściciela, podmiotu gospodarczego, wspólników, wpłat udziałowców lub akcjonariuszy za nabyte udziały i akcje. Kapitał własny zwiększa się lub maleje w wyniku działalności jednostki gospodarczej. Kapitałem własnym jest więc fundusz założycielski i fundusz przedsiębiorstwa w przedsiębiorstwie państwowym, fundusze udziałowy i zasobowy w spółdzielniach, udziały wspólników oraz kapitały: zakładowy, akcyjny, zapasowy i rezerwowy w spółkach. Zysk jednostki gospodarczej może zwiększać kapitał własny.

Jak już wspomniano, produktem w ujęciu marketingowym jest każdy przedmiot, usługa i inny element, zdolne zaspokoić potrzeby nabywców. Oceniając produkt potencjalny nabywca rozważa, jakie korzyści może z niego uzyskać. Bierze tu pod uwagę nie tylko samą postać i formę fizyczno-chemiczną produktu, ale wszystkie elementy, jakie na produkt się składają, a więc jego jakość, markę, opakowanie oraz usługi z nim związane, np. montaż, przywóz do domu. Wynika z tego wniosek, że produkt rozpatrywany z punktu widzenia marketingu to znacznie więcej niż tylko przedmiot fizyczny, gdyż obejmuje wszystko to, co skłania konsumenta do jego nabycia.

Polecenie przelewu służy do regulowania zobowiązań z tytułu wszelkich rozliczeń, bez względu na wysokość kwoty. Dłużnik wydaje bankowi pisemne polecenie przekazywania ze swego rachunku określonej kwoty na rachunek wierzyciela.

Metoda degresywna amortyzacji skłania do zwiększenia tempa inwestowania i wymiany parku maszynowego, gdyż pozwala szybciej zgromadzić środki na odtwarzanie majątku trwałego. Racjonalne gospodarowanie i wykorzystanie funduszu odtworzeniowego przyczynia się do wzrostu efektywności gospodarczej i wdrażania postępu technicznego. Szybsze nagromadzenie funduszy zmniejsza niebezpieczeństwo strat z powodu zużycia ekonomicznego maszyn i urządzeń. Przyspieszenie amortyzacji w pierwszych latach użytkowania środków trwałych ma również znaczenie finansowe, gdyż zwiększenie kosztów z tego tytułu powoduje w początkowych okresach obniżenie podatku dochodowego płaconego przez jednostkę od osiągniętego zysku i przesunięcie tych zobowiązań na okres późniejszy. Jeżeli jednak stosowanie metody degresywnej spowodowałoby znaczne zwiększenie kosztu wyrobu, tak że jego cena straciłaby walor konkurencyjności, i z tego powodu sprzedaż wyrobów napotka na barierę popytu, to z naliczania amortyzacji według tej metody trzeba zrezygnować.

Niedobór dewiz w danym kraju jest zwykle poważnym hamulcem w rozwoju handlu zagranicznego. Dewizami określa się wszelkie zagraniczne wartości pieniężne. Najczęściej spotykanymi w handlu zagranicznym formami dewiz są należności na rachunkach w bankach zagranicznych oraz weksle, czeki, przekazy bankowe i akredytywy pieniężne wystawione w walutach obcych.