W miarę użytkowania środków trwałych następuje ich zużycie. Rozróżnia się zużycie fizyczne, zużycie ekonomiczne oraz zużycie ekologiczne środków trwałych.
Zużycie fizyczne polega na stopniowej utracie sprawności użytkowej środka trwałego w wyniku jego eksploatacji. Po pewnym okresie eksploatacji poszczególne elementy urządzeń ulegają niszczeniu, starzeją się, ścierają, współpracując z sobą, co sprawia, że środek trwały nie funkcjonuje już tak sprawnie, wydajność spada i obniża się jakość produkowanych wyrobów. Szybkość zużycia fizycznego zależy od warunków pracy i intensywności wykorzystania środka trwałego, sposobu konserwacji oraz kwalifikacji pracowników obsługujących środek trwały.
Zużycie ekonomiczne, nazywane nieraz zużyciem moralnym, następuje niezależnie od rzeczowych czynników eksploatacji środka trwałego, lecz związane jest głównie z postępem technicznym. Nowe środki trwałe, zwłaszcza maszyny i urządzenia, bardziej wydajne i efektywne, powodują, że dalsze stosowanie dotychczas używanych środków trwałych staje się nieopłacalne.
Przykładem może być wprowadzenie trakcji elektrycznej i spalinowej w transporcie kolejowym, które sprawiło, że często eksploatowanie parowozów stało się niecelowe, mimo że parowozy te zachowały swą sprawność techniczną, a więc nie były zużyte fizycznie. Zużycie ekonomiczne środka trwałego następuje również w wypadku:
– braku zapotrzebowania na wyroby produkowane z zastosowaniem danego urządzenia:
– wyczerpania się złóż, gdyż zainstalowane tam urządzenia nie mogą być już eksploatowane, np. szyby kopalniane, wieże wiertnicze:
– zmiany technologii, np. zastosowanie gotowych płyt w budownictwie, powodujące zaniechanie używania maszyn do tynkowania.
Leave a reply