Kredyt na działalność bieżącą uzupełniać ma niedobór kapitału własnego jednostki gospodarczej, potrzebnego głównie na sfinansowanie przyrostu składników majątku obrotowego spowodowanego wzrostem zapasów materiałowych, produkcji w toku, produktów gotowych, towarów itp. Na sfinansowanie działalności bieżącej można również przeznaczyć zobowiązania wobec dostawców oraz innych osób prawnych i fizycznych, jeżeli termin ich płatności jeszcze nie upłynął, a także część osiągniętego zysku. Różnica między zapotrzebowaniem globalnym na kapitał finansujący działalność bieżącą w określonym czasie a dysponowanym przez jednostkę gospodarczą kapitałem własnym i innymi środkami (np. zobowiązania, część zysku), jakie podmiot gospodarczy może przeznaczyć na finansowanie działalności bieżącej, stanowi wielkość określającą potrzeby kredytowe. Powodem zapotrzebowania na kredyt, oprócz przyrostu zapasów, może być również przejściowy niedobór środków własnych na pokrycie wymagalnych zobowiązań wobec kontrahentów lub wynagrodzeń pracowników. W tym wypadku kredyt stanowi doraźną pomoc finansową dla jednostki prowadzącej działalność gospodarczą. W celu zobrazowania sposobu ustalenia potrzeb kredytowych przedstawione zostaną uproszczone przykłady dotyczące nowo powstającej jednostki gospodarczej oraz jednostki już funkcjonującej.
Zapotrzebowanie na kapitał potrzebny do sfinansowania majątku obrotowego
W funkcjonujących już jednostkach gospodarczych zapotrzebowanie na kapitał potrzebny do sfinansowania środków obrotowych jest punktem wyjścia w ustalaniu potrzeb kredytowych na bieżącą działalność jednostki gospodarczej. Gdyby w przedsiębiorstwie przemysłowym produkcja wytworzona w ciągu każdego dnia mogła być w tym samym dniu sprzedana za gotówkę, zapotrzebowanie na kapitał finansujący działalność bieżącą tego przedsiębiorstwa byłoby równe wartości jednodniowej produkcji. Przeważnie jednak sam proces produkcji dóbr, okres ich składowania, czas upływający od chwili sprzedaży do uzyskania zapłaty za sprzedane wyroby wymagają wielu dni, a nawet tygodni. Dlatego kapitał związany jest z działalnością produkcyjną przez dłuższy okres, zanim nastąpi pełny cykl obrotowy. Im dłuższy jest cykl obrotowy, tym większa jest wartość zaangażowanego kapitału.
Zapotrzebowanie na kapitał potrzebny do sfinansowania majątku obrotowego można wobec tego obliczyć według następującej formuły: średni dzienny koszt produkcji cykl obrotowy w dniach.
Jeżeli na przykład przeciętne codzienne zużycie surowców i materiałów, robocizny i innych czynników produkcji wynosi w firmie 40 tys. zł, średni wskaźnik zapasów surowców i materiałów wynosi 15 dni, cykl produkcyjny 6 dni, średni czas składowania wyrobów gotowych wynosi 5 dni, a uzgodniony z odbiorcami przeciętny okres płatności od chwili dostawy wyrobów 9 dni, należy oczekiwać, że zaangażowany w jednodniową produkcję kapitał w wysokości 40 tys. zł zwróci się po upływie 35 dni (15 + 6 + 5-1-9 = 35 dni). Oznacza to, że po upływie 35 dni nastąpi zrównanie globalnej sumy dziennego zapotrzebowania na środki obrotowe z uzyskanymi dochodami ze sprzedaży wyrobów. Zapotrzebowanie na środki do sfinansowania bieżącej działalności przedsiębiorstwa wynosi więc: 40 tys. zł-35 dni = 1400 tys. zł
Kapitał własny przedsiębiorstwa łącznie z zobowiązaniami, których termin płatności nie upłynął, oraz częścią zysku i chwilowo wolnymi środkami będącymi do dyspozycji przedsiębiorstwa wynosi w przedstawionym wypadku 1100 tys. zł. Wobec tego potrzeby kredytowe wynoszą 300 tys. zł (1400 – 1100 = 300 tys. zł).
Potrzeby te można pokryć kredytem bankowym, kredytem kupieckim lub pożyczkami z innych źródeł. Zaciągnięcie kredytu nie jest jedynym sposobem uzyskania środków na pokrycie wspomnianej różnicy, gdyż można to uczynić przez obniżenie wskaźnika zapasów materiałowych, skrócenie cyklu produkcyjnego, zmniejszenie zapasów produktów gotowych lub przez skrócenie terminu płatności za dostarczone wyroby.
Gdyby przedsiębiorstwu udało się obniżyć wskaźnik zapasów materiałów o 2 dni, a cykl produkcyjny, zapasy wyrobów gotowych i okres płatności za dostarczone wyroby o 1 dzień każdy, to zaangażowany kapitał w działalność przedsiębiorstwa zwróciłby się po upływie 30 dni, tzn. 35 dni -(2+ 1 + 1 + 1) = 35 -5 = 30 dni.
Leave a reply