Wskaźniki działalności gospodarczej – kontynuacja

Analiza struktury asortymentowej produkcji i sprzedaży towarów pozwala ustalić, czy jednostka gospodarcza dostosowała swą działalność do zapotrzebowania rynku. Struktura asortymentowa produkcji jest wyrazem możliwości technicznych, surowcowych oraz kadrowych przedsiębiorstwa i każda zmiana ustalonej struktury asortymentowej może negatywnie wpłynąć na możliwości produkcyjne, wydajność pracy, koszty itp. Podstawowym jednak wyznacznikiem zmiany struktury asortymentowej są potrzeby rynku i do nich tę strukturę należy dostosować, mimo że wspomniane wskaźniki mogą ulec pogorszeniu.

Strukturę asortymentową produkcji i sprzedaży towarów określa się zazwyczaj podając procentowe wskaźniki struktury, a zmiany w strukturze ustala się przez porównanie struktury asortymentowej w okresie badanym ze strukturą przewidzianą w planie lub strukturą w okresach ubiegłych. Miernikiem dostosowania struktury asortymentowej produkcji lub sprzedaży towarów do potrzeb rynku jest sama sprzedaż produktów i towarów oraz szybkość sprzedaży, mierzona najczęściej znanym już wskaźnikiem zapasów w dniach.

Analiza jakości produkcji ma na celu ustalenie zmian w jakości produktów w stosunku do przyjętej podstawy określania jakości, zbadanie przyczyn tych zmian oraz określenie skutków ekonomicznych pogorszenia lub poprawy jakości. Analizę jakości można przeprowadzić na podstawie różnych mierników, w których najczęściej przyjmowanymi kryteriami są: struktura gatunkowości produkcji, ocena braków oraz badanie reklamacji i napraw gwarancyjnych.

Gatunkowość produkcji oznacza stopień odchylenia wartości użytkowej produktu od wyznaczonego wzorca. Produkt nie odbiegający jakościowo od tego wzorca określany jest jako produkt gatunku I, produkty o zmniejszonej wartości użytkowej natomiast to produkty gatunków II, III i ewentualnie dalszych. Wady produktów w gatunkach gorszych od I są tego rodzaju, że nie dyskwalifikują one wartości użytkowej produktów, lecz tylko zmniejszają tę wartość, produkty mogą więc być stosowane zgodnie ze swym przeznaczeniem. Gatun- kowość produkcji ocenia się na podstawie wskaźników struktury obrazujących procentowy udział produkcji poszczególnych gatunków w całości produkcji lub na podstawie ilościowego albo wartościowego współczynnika średniej gatunkowości. W praktyce analizy szerzej stosowany jest wartościowy współczynnik średniej gatunkowości, który określa stosunek wartości produkcji uwzględniającej jej gatunkowość do wartości tej produkcji wyrażonej w całości w cenie gatunku I. Wartościowy wskaźnik średniej gatunkowości może być obliczany różnymi sposobami, a dwa ze stosowanych sposobów prezentuje przykład.