Kapitał w spółkach – dalszy opis

W trakcie działalności gospodarczej spółki może być tworzony z zysku kapitał (fundusz) zapasowy i kapitał (fundusz) rezerwowy. Kapitał zapasowy przeznaczony jest na pokrycie ewentualnych przyszłych strat, kapitał rezerwowy ma często specjalne przeznaczenie, np. na sezonową przecenę towarów, na inwestycje. Tworzenie kapitału zapasowego i rezerwowego nie jest obligatoryjne w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością, lecz jest wynikiem samodzielnej decyzji wspólników uwzględniającej potrzeby wynikające z sytuacji ekonomiczno- -finansowej spółki.

W spółce akcyjnej kapitał zakładowy, zwany kapitałem akcyjnym, dzieli się na akcje o równej wartości nominalnej. Statut spółki akcyjnej powinien określać wysokość kapitału akcyjnego, sposób jego zebrania, nominalną wartość akcji i ich liczbę, ze wskazaniem czy akcje są imienne, czy na okaziciela, oraz liczbę akcji poszczególnych rodzajów i przywiązane do nich uprawnienie, jeżeli mają być wprowadzone akcje różnych rodzajów (akcje i ich rodzaje zostały omówione w pierwszej części podręcznika). Kapitał akcyjny tworzony jest przez wydanie akcji w zamian za wpłatę pieniężną lub wkłady niepieniężne, czyli aport. Akcje wydawane za wkłady niepieniężne powinny być pokryte w całości przed zarejestrowaniem spółki, akcje pokryte wkładem pieniężnym powinny zaś być opłacone co najmniej w wysokości 25% ich wartości nominalnej.

Oprócz kapitału akcyjnego spółka akcyjna w trakcie swej działalności gospodarczej musi obligatoryjnie, co wynika z przepisów kodeksu handlowego, utworzyć kapitał zapasowy przeznaczony na pokrycie strat bilansowych. Kapitał zapasowy tworzony jest z czystego zysku rocznego w minimalnej wysokości 8% tego zysku, dopóki kapitał zapasowy nie osiągnie jednej trzeciej części kapitału akcyjnego. Wyższe odpisy z zysku na kapitał zapasowy mogą być tworzone z inicjatywy akcjonariuszy. Na kapitał zapasowy należy również przeznaczyć nadwyżki osiągnięte przy sprzedaży akcji powyżej ich wartości nominalnej oraz dopłaty, które uiszczają akcjonariusze w zamian za przyznanie szczególnych uprawnień ich akcjom. Statut spółki akcyjnej może przewidywać tworzenie pod nazwą kapitałów rezerwowych jeszcze innych kapitałów na pokrycie szczególnych strat lub wydatków.