Kapitał w spółkach

Wśród spółek zawieranych na podstawie przepisów kodeksu handlowego (spółki prawa handlowego) wyróżnić można dwie formy spółek: spółki osobowe i spółki kapitałowe. Do spółek osobowych zalicza się spółkę jawną i spółkę komandytową, do spółek kapitałowych natomiast – spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością i spółkę akcyjną.

W spółkach osobowych (spółka jawna i spółka komandytowa) wspólnicy wnoszą do spółki wkłady w różnej postaci, podobnie jak w spółce cywilnej, np. w formie pieniężnej, maszyn i urządzeń, nieruchomości, praw majątkowych, a nawet w formie własnej pracy wspólnika. Finansowe odzwierciedlenie wkładów wspólników oraz majątku uzyskanego w trakcie działalności gospodarczej spółki stanowi kapitał spółki, gdyż środki pieniężne, rzeczy i prawa wniesione tytułem wkładu i uzyskane w czasie trwania spółki stanowią majątek spółki. Przepisy nie określają ani formy tego kapitału, ani jego wysokości.

W stosunku do spółek kapitałowych kwestie minimalnej wysokości kapitału przy zawieraniu spółki oraz jego formy są określone w kodeksie handlowym. Istotą spółek kapitałowych jest to, że jednym z podstawowych warunków ich założenia i zarejestrowania jest zebranie kapitału odpowiedniej wysokości. Wysokość kapitału i minimalną wysokość udziału i akcji określają odpowiednie przepisy. Wielkości te uległy w ostatnich paru latach zmianie z uwagi na proces inflacyjny.

W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością kapitał podstawowy, zwany kapitałem zakładowym, powstaje z udziałów wspólników wnoszonych przez nich do spółki. Wysokość kapitału zakładowego jest określona w umowie spółki, która jest jednym z warunków wpisu spółki do rejestru handlowego prowadzonego przez sąd gospodarczy. Kapitał zakładowy dzieli się na udziały o równej lub nierównej wysokości, kiedy jednak wspólnik może mieć większą liczbę udziałów, wówczas wszystkie udziały w kapitale zakładowym powinny być równe. Wspólnik może pokryć swój udział w spółce wkładem niepieniężnym, zwanym aportem, np. maszyny, hala produkcyjna, licencje. Kapitał zakładowy może być podwyższony w wyniku uchwały wspólników, a zmiana ta musi być uwzględniona w umowie spółki i zgłoszona w rejestrze handlowym.