W Polsce od 1990 r., stosuje się wewnętrzną wymienialność złotego, a kurs był początkowo ustalony w stosunku do dolara USA. W 1991 r., wprowadzono zmiany w sposobie ustalania poziomu kursu złotego i jego relację do dolara zastąpiono relacją do koszyka walut, czyli zestawu określonych ilości wybranych walut. Udział wybranych walut w koszyku wynosi: 45% – dolar USA, 35% – marka niemiecka, 10% – funt szterling, 5% – frank francuski i 5% – frank szwajcarski.
W maju 1995 r. nastąpił zwrot w kierunku kursów płynnych, zwanych potocznie upłynnieniem złotego. Oznacza to, że w kraju w różnych bankach cena złotego może być różna i może być ustalana w granicach plus minus 7 procent w stosunku do kursu centralnego określonego przez Narodowy Bank Polski (NBP). Wynika z tego, że rozpiętość w kursie złotego może wynosić maksymalnie 14%. W stosunku do wspomnianego koszyka walut następować będzie dewaluacja złotego w tempie około 1 % miesięcznie. Wielkości te obowiązywały w 1997 r., kiedy to stosowane były następujące kursy złotego:
– kursy kupna i sprzedaży waluty krajowej (tj. złotego) w stosunku do walut obcych, stosowane w różnorakim obrocie z NBP,
– kursy średnie, stosowane w umowach sprzedaży dewiz między bankami oraz do przeliczeń w księgach rachunkowych,
– kursy centralne złotego, służące do wyliczania odchyleń (plus minus 7%), w ramach których mogą być stosowane różnice w kursach kupna i sprzedaży waluty krajowej w stosunku do walut obcych na krajowym rynku międzybankowym.
W praktycznej działalności jednostek gospodarczych istotną rolę spełnia ustalany przez NBP kurs średni, który stosuje się do określenia wysokości aktywów i pasywów w księgach rachunkowych i który służy do obliczeń w eksporcie i imporcie (np. kurs średni tygodniowy stosowany w dokumencie SAD). Kurs średni w danym dniu ustalany jest na fixingu oznaczającym czas, w którym NBP przyjmuje od banków oferty kupna lub sprzedaży dewiz. Oferty te zgłaszane są w USD lub DEM w ściśle określonym czasie (np. od godz. 14.00 do 14.30 w danym dniu). Po zakończeniu fixingu NBP ogłasza kurs średni walut. Kurs ten jest ogłaszany codziennie (z wyjątkiem dni wolnych od pracy) w tabeli kursów średnich, której treść i formę przedstawiono w tabeli 6.
Pierwsza tabela kursów średnich NBP w 1997 r. (nr 1/97) podaje kursy wszystkich walut wymienialnych i dwóch jednostek rozrachunkowych (ECU i SDR).
Leave a reply