Ogólna charakterystyka planowania

Istotą planowania jest rozpoznanie przyszłości i określenie w dokumencie nazywanym planem zadań oraz środków nieodzownych do realizacji przyszłych działań gospodarczych określonej jednostki. Plan łączy wszystkie zamierzenia związane z działalnością gospodarczą w jedną całość, aby w konkretnej sytuacji ekonomicznej osiągnąć w optymalnym stopniu założone cele firmy.

Jednostka prowadząca działalność gospodarczą stoi przed bardzo ważnym problemem określenia celów ogólnych i celów szczegółowych swej działalności oraz sposobów i metod ich osiągania, cele te mogą być bowiem realizowane w różnoraki sposób. Zachodzi więc konieczność określenia trybu postępowania prowadzącego do rozwiązania owego problemu przez komórki organizacyjne wchodzące w skład jednostki gospodarczej. Wynika stąd potrzeba planowania w przedsiębiorstwie, dla ustalenia czynności i funkcji jednostki gospodarczej jako całości, niezbędnych do osiągnięcia zakładanego celu oraz dla porządkowania i koordynacji poczynań poszczególnych ogniw wchodzących w jej skład, by powzięte zamiary zrealizować. Właściwie skonstruowany plan pozwala bowiem skonfrontować z sobą zasoby jednostki prowadzącej działalność gospodarczą, posiadaną technikę i technologię oraz kadry z wybranym wariantem podstawowego celu, którym może być na przykład – w zależności od rodzaju jednostki gospodarczej – podjęcie najbardziej efektywnej produkcji wyrobów, wybór asortymentu towarów, przy sprzedaży których osiąga się najwyższy zysk, określenie rodzaju i zasięgu usług zapewniających optymalną korzyść itp.

Planowanie odgrywa istotną rolę w procesie podejmowania decyzji, rozumianym jako opierający się na racjonalnych przesłankach akt wyboru celu lub sposobu działania pożądany z punktu widzenia optymalizacji wyniku funkcjonowania jednostki gospodarczej. Najbardziej istotnym elementem planu jest wybór zadań i środków do ich realizacji i to stanowi, że plan jest sam w sobie efektem określonej decyzji. Plan jest również źródłem i podstawą podejmowania dalszych decyzji i rozstrzygnięć z niego wynikających, pożądanych z punktu widzenia zasadniczego celu określonego w planie. Przedstawiając zadania gospodarcze jednostki organizacyjnej, ich uwarunkowania i zagrożenia oraz środki realizacji tych zadań, plan powinien także formułować decyzje, jakie muszą być podjęte w celu zapewnienia takiej realizacji zadań, by osiągnięte zostały spodziewane wyniki ekonomiczne.