Rentowność przedsiębiorstwa

Najogólniej rentowność przedsiębiorstwa oznacza, że dochody uzyskane przez przedsiębiorstwo z działalności gospodarczej przewyższają jego koszty. Mówi się wówczas, że przedsiębiorstwo jest rentowne. Gdy koszty są większe do uzyskiwanych dochodów, wtedy określa się przedsiębiorstwo jako deficytowe albo mówi się o rentowności ujemnej.

Rentowność jest jedną z najbardziej syntetycznych miar wyniku finansowego przedsiębiorstwa i może być określona sumą bezwzględną zysku albo w postaci wskaźników procentowych rentowności.

Do obliczenia wskaźnika rentowności można posłużyć się danymi, w których koszty działalności wynoszą 3040 tys. zł, a zysk przedsiębiorstwa 640 tys. zł. Wskaźnik rentowności można ustalać nie tylko w odniesieniu do przedsiębiorstwa, ale również dla pojedynczych wyrobów lub ich grup, bądź dla całych branż. Wskaźniki te mogą być obliczane jako wskaźniki brutto lub netto, co zależy od tego, czy w liczniku tego wzoru podaje się odpowiednio wysokość wyniku finansowego brutto czy wyniku finansowego netto

Miernikiem rentowności przedsiębiorstwa jest również stopa zysku, nazywana także stopą wyniku finansowego, która jest stosunkiem zysku brutto przedsiębiorstwa do przeciętnej wartości majątku trwałego i majątku obrotowego. Najczęściej przyjmuje się wartość początkową majątku trwałego.

Jeżeli na przykład wartość początkowa majątku trwałego jednostki gospodarczej wynosi 4327 tys. zł, suma środków obrotowych 793 tys. zł, a zysk brutto, jak w poprzednim przykładzie, 640 tys. zł, to stopa zysku wynosi:

Stopa zysku jest ważnym miernikiem, pozwalającym ocenić efektywność zastosowania środków produkcji w poszczególnych jednostkach prowadzących działalność gospodarczą, gdyż wyższa stopa zysku oznacza bardziej efektywne wykorzystanie majątku jednostki gospodarczej.

W przedsiębiorstwie handlowym źródłem zysku ze sprzedaży towarów jest marża handlowa i dlatego obok wskaźnika rentowności i stopy zysku oblicza się wskaźnik przeciętnej marży. Za podstawę obliczenia wskaźnika rentowności w przedsiębiorstwie handlowym przyjmuje się sprzedaż (obrót) w danym okresie. Obliczenie wskaźnika rentowności (R) przebiega według wzoru: