W stosunkach gospodarczych między jednostkami gospodarczymi, albo między jednostką gospodarczą a pracownikami lub różnymi instytucjami, powstają wzajemne zobowiązania i należności pieniężne. Regulowanie zobowiązań finansowych nazywamy rozliczeniem podmiotów gospodarczych, a dotyczy ono głównie rozliczeń z pracownikami i odbiorcami oraz instytucjami finansowymi.
Rozliczanie się jednostek prowadzących działalność gospodarczą z pracownikami następuje głównie z tytułu wykonania przez pracowników wyznaczonej im pracy. Podstawą rozliczenia jest lista płac sporządzana comiesięcznie, na której podaje się w odniesieniu do każdego pracownika między innymi wynagrodzenie brutto za dany miesiąc, sumy potrąceń według poszczególnych tytułów oraz wynagrodzenie netto, czyli kwotę jaką pracownik otrzymuje. Rozliczenia z pracownikami mają z reguły formę rozliczeń gotówkowych, gdyż pracownicy otrzymują swe wynagrodzenie w pieniądzu, tj. w banknotach. Rzadziej występuje rozliczenie bezgotówkowe polegające na przekazywaniu wynagrodzenia na rachunek oszczędnościowo-rozlicze- niowy (konto osobiste) pracownika w kasie oszczędności lub banku.
Rozliczenia z dostawcami i odbiorcami oraz innymi kontrahentami przedsiębiorstwo może przeprowadzać w formie gotówkowej lub obrotu bezgotówkowego. Rozliczenia gotówkowe, oprócz banknotów, mogą być przeprowadzone przez wręczenie czeku gotówkowego, za pomocą przekazu lub pobrania pocztowego albo przekazu bankowego (bankowego dowodu wpłaty – wzór 2). Rozliczenia bezgotówkowe – jak już wspomniano w rozdziale IV – mogą być dokonane w formie polecenia przelewu konkretnej należności (wzór 3), czeku rozrachunkowego lub – stosunkowo rzadko – akredytywy. O rozliczeniu się podmiotu gospodarczego z właścicielem wspomniano już pod koniec poprzedniego rozdziału w punkcie traktującym o podziale zysku.
Leave a reply