Stopniowe zużywanie się środków trwałych w toku ich eksploatacji powoduje, że zmniejsza się ich wartość początkowa. To zmniejszanie wartości początkowej środków trwałych nosi nazwę umorzenia środków, stanowi zatem korektę wartości początkowej nabycia lub wytworzenia użytkowanych środków trwałych.
Wartość początkowa pomniejszona o wysokość umorzenia nazywana jest wartością bieżącą lub wartością netto, gdyż odzwierciedla rzeczywistą wartość używanego środka trwałego w danej chwili.
Zaliczanie równowartości zużycia środków trwałych do kosztów działalności przedsiębiorstwa nosi nazwę amortyzacji. Kwotowo umorzenie i amortyzacja są sobie równe. Celem amortyzacji jest, obok sukcesywnego przenoszenia wartości zużycia środków trwałych na produkowane wyroby i usługi przez zaliczanie odpowiednich kwot do kosztów, również gromadzenie funduszy na zakup nowych środków trwałych w miejsce zużytych. Obliczanie amortyzacji, a więc także kwoty umorzenia, wiąże się z pojęciem stawki amortyzacyjnej, którą ustala się według wzoru: gdzie:
S0 – roczna stawka amortyzacyjna w procentach, T – przewidywany okres użytkowania środka trwałego w latach. Jeżeli na przykład przewidywany okres użytkowania nowej maszyny oddanej do użytkowania wynosi 8 lat, to roczna stawka amortyzacji wynosi:
Stawki amortyzacyjne ustalane są przez sam podmiot gospodarczy, który uwzględnia przypuszczalne zużycie fizyczne, sposób wykorzystania środka trwałego (zmianowość, liczbę godzin pracy), oddziaływanie postępu technicznego w danej grupie środków trwałych i inne przesłanki. Jednostka gospodarcza może również, w celu uproszczenia sposobu określania stawek amortyzacji, korzystać ze stawek ustalonych w opracowaniach branżowych lub wynikających z przepisów podatkowych.
Jeżeli jednostka gospodarcza ustali w swoim planie stawki amortyzacyjne w granicach stawek ujętych w przepisach podatkowych1, których przykłady dla wybranych grup środków trwałych zawiera tabela 1, to kwota amortyzacji będzie uznana za koszt uzyskania
Leave a reply