Monthly Archives Listopad 2015

Czas efektywny oblicza się odliczając od czasu nominalnego czas przerw (przestojów) na naprawy maszyn i konserwację. W podanym wyżej przykładzie przypadają na nie w roku średnio 264 godziny, efektywny czas pracy wynosi więc 2112 – 264=1848 h. W praktyce stosowany jest współczynnik wykorzystania czasu nominalnego, który jest stosunkiem czasu efektywnego do nominalnego i w podanym przykładzie wynosi: 1848:2112 = 0,875 lub 87,5%. Znając czas nominalny i współczynnik jego wykorzystania można obliczyć czas efektywny jako iloczyn czasu nominalnego i wspomnianego współczynnika. W omawianym przykładzie wynosi on: 2112-0,875=1848 h. W celu określenia efektywnego czasu pracy wszystkich maszyn w danej jednostce produkcyjnej, potrzebnego do obliczenia jej zdolności produkcyjnej, mnoży się przez siebie liczbę czynnych maszyn, czas nominalny maszyny na jedną zmianę, współczynnik wykorzystania czasu nominalnego i współczynnik zmianowości. Jeżeli przyjmiemy dane poprzednio obliczone, efektywny czas pracy wszystkich maszyn, których jest 25, wynosi: 25 maszyn-2112 h-0,875-2,12 = 97 944 h.

Strategia segmentacji stosowana jest głównie na rynku konsumpcyjnym nabywców indywidualnych i dlatego w dalszych wywodach zasadniczy akcent zostanie położony na kryteria segmentacji tego właśnie rynku. Nie oznacza to jednak, że przedsiębiorstwa wytwarzające dobra inwestycyjne i zaopatrzeniowe mogą tę sprawę pomijać. Grupują one nabywców według innych kryteriów niż na rynku konsumpcyjnym. W odniesieniu do nabywców instytucjonalnych (jednostki gospodarcze, instytucje, organizacje itp.) trzeba uwzględnić takie kryteria, jak: branża i wielkość nabywcy, lokalizacja, średnie zużycie danego produktu w roku, wielkość przeciętnego zamówienia, stosowana technologia itp.

Inwestycje podzielić można również na inwestycje odtworzeniowe i rozwojowe. Inwestycje odtworzeniowe, zwane również restytucyjnymi, polegają na zastąpieniu zużytych środków trwałych nowymi i służą utrzymaniu dotychczasowego poziomu działalności gospodarczej. Często w ramach inwestycji odtworzeniowych wymienia się używane urządzenia na urządzenia o wyższym poziomie technicznym oraz unowocześnia się procesy wytwórcze i dlatego tego rodzaju inwestycje nazywane są odtworzeniowo-modernizacyjnymi.

Oprocentowanie kredytów jest zawsze znacznym obciążeniem dla jednostki gospodarczej korzystającej z kredytu. Dlatego istotną sprawą jest porównanie osiąganych z działalności gospodarczej efektów, uzyskanych dzięki jej finansowaniu kredytem, z kosztami uzyskania kredytu, w których najważniejszą pozycję zajmuje oprocentowanie. Oprocentowanie kredytu w ofertach kredytowych określane jest w stosunku rocznym i nieraz dodaje się skrót p.a. (łac. pro anno – rocznie, w stosunku rocznym). Obok oprocentowania kredytu w skład kosztów jego uzyskania wchodzą różnego rodzaju opłaty manipulacyjne i prowizje. W obliczaniu rzeczywistego obciążenia działalności gospodarczej kosztami kredytu należy brać pod uwagę nie tylko nominalną wysokość oprocentowania i opłat dodatkowych, ale również terminy, w jakich ma następować spłata kredytu w całości lub w ratach. Sposób uwzględniania kosztów kredytu, a zwłaszcza oprocentowania, w rachunku ekonomicznym ilustrują dalej podane przykłady.

Znajomość organizacji i etapów badań analitycznych nie wystarczy jeszcze do należytego poznania zjawisk ekonomicznych oraz ich wzajemnych współzależności. Dla właściwej i wnikliwej oceny całości powiązań przyczynowo-skutkowych należy prześledzić stan i rozwój poszczególnych elementów działalności jednostki gospodarczej. Do tego celu służą określone metody postępowania, które są niezbędne do przeprowadzenia procesu analizy. Teoria i praktyka analizy ekonomicznej zna wiele metod postępowania, wśród których w badaniu procesów gospodarczych w przedsiębiorstwie podstawową rolę pełnią metody szczegółowe. Metody szczegółowe analizy określają sposób postępowania z materiałami analitycznymi będącymi do dyspozycji, tryb badań zjawisk oraz ocenę przemiotu badania po to, by umożliwić wykrycie związków przyczynowo-skutkowych. Metody te dotyczą więc w zasadzie mechanizmu badań analitycznych. Do najczęściej stosowanych metod szczegółowych w analizie ekonomicznej przeprowadzanej w jednostce gospodarczej zaliczyć można metodę porównań, metodę odchyleń i metodę kolejnych podstawień, które omówimy w kolejnych punktach rozdziału.